Przyszłoroczny budżet to ekonomiczny demontaż samorządu w Polsce. Wiele samorządów ma duży problem z finansami, w związku ze zmianami wprowadzonymi przez rząd. Zmiany to swoisty paradoks, bo same w sobie są korzystne, jak np. podniesienie płacy minimalnej, czy ulga PIT dla ludzi młodych, takie zdanie podzielił również w rozmowie z nami skarbnik Urzędu Miasta Jarosław Wróbel, który także zauważa pozytywną stronę polityki rządu, problem pojawia się wraz z pytaniem, kto za nie zapłaci? A zapłacą gminy nie rząd.

Dla Polskich samorządów uchwalenie budżetu na 2020 r. nie będzie łatwe.Magistraty muszą zmierzyć się z dużo większymi wydatkami, by rząd mógł zrealizować własne obietnice. W ostatnim czasie parlament podjął wiele decyzji, które zmniejszą dochody samorządów, a ich dochody zmniejszają. Według Unii Metropolii Polskich w skali całego kraju, starty dla samorządów mogą wynieść nawet sześć miliardów złotych.

Zwolnienie młodych ludzi z PIT, obniżenie dolnej stawki, podwyższenie kwoty wolnej od podatku, niższa subwencja oświatowa … to m.in. przyczyny wielkiej wyrwy w samorządowych budżetach. To tak duża „strata”, że wiele gmin, a także większych miast będzie miało bardzo duży problem z uchwaleniem budżetu na przyszły rok.

Stanowisko rządu

W kontrze do samorządowców staje Ministerstwo Finansów, który szachuje liczbami zwiększających się rzekomo dochodów, zapomina jednak dodać, że podawane kwoty zawierają transfery pomocy socjalnej w ramach 500 plus, co zmienia dramatycznie realny obraz dochodów. Co więcej ustępujący minister finansów dopowiedział: „Dzięki dobrej polityce rządu dochody samorządów w ostatnich latach bardzo wzrosły. Zamiast apeli o pieniądze samorządy powinny podziękować”

Ełcki budżet

Już na podstawie prognoz wiedzieliśmy, że dług całkowity naszego miasta zbliżał się do 100 mln złotych. Bazując na wieloletniej prognozie finansowej radni wyliczali, że dług miasta przekroczy 100 mln  złotych. Dziś wiemy, że zgodnie z nowym projektem budżetu na 2020 rok, dług miasta wynosić będzie około 119 mln złotych. Taka kwota wybrzmiewa w projekcie przedłożonym przez Prezydenta Ełku Tomasza Andrukiewicza.

Łącznie ełcki budżet w roku 2020 przez politykę rządu pozbawiony zostaje około 17 mln złotych ( 5 mln wynikające ze zmian PIT oraz 12 mln wydatki na oświatę). Jeśli projekt zostanie zaakceptowany zadłużenie miasta wzrośnie o kwotę ok. 19 ml złotych.

Co to oznacza dla nas?

Jeśli obniżane są przychody, to by utrzymać funkcjonowanie, jednostki zmuszone będą ciąć koszty, podnosić opłaty i podatki w innych sferach, rezygnować z inwestycji, środki, które mogłyby być przeznaczone na rozwój naszego miasta przeznaczone zostaną na pokrycie wydatków wynikających z nowej polityki parlamentu.

Warto zaznaczyć, że w następnych latach będziemy mieć do dyspozycji znacznie mniejsze fundusze unijne, niższe dopłaty unijne oznaczają wyższe środki własne – czyli więcej zapłacimy „z własnej kieszeni”. Przez wielu ekonomistów przewidywane jest także pogorszenie koniunktury gospodarczej.

Priorytety miasta Ełku do budżetu miasta na rok 2020

Od kilku tygodni znamy już uchwalone przez Komisję ds budżetu - priorytety do budżetu miasta na rok 2020, które Prezydent Ełku powinien uwzględniać konstruując najważniejszy plan finansowy działalności miasta na kolejny rok. To: utrzymanie płynności finansowej i nie zwiększanie długu miasta, realizacja inwestycji, na które decyzje zostały już podjęte oraz wdrażanie oszczędności w kosztach bieżących i w ramach wydatków rzeczowych. Jak wynika z przygotowanego projektu priorytety nie zostaną wdrożone.

Przypominamy m.in. nowe obciążenia budżetu

Zmiany i zwolnienia w PIT

Zerowy PIT dla osób do 26. roku życia (w Ełku to 1.979 osób), obniżenie stawki podatku PIT z 18 do 17 proc. Mniejszy PIT to mniejsze wpływy do gminnych kas. (Dochody z udziału w podatku PIT   2019 - plan 48,1 mln, 2020 - 47,9 mln).

Jak informuje nas skarbnik Urzędu Miasta - bez zmian przepisów w  PIT plan dochodów na 2020 byłby o ok  5 mln wyższy. W latach 2014-2018 wzrost z tego tytułu co roku wynosił ok 10 %.

Wzrost płacy minimalnej

Zmiany w PIT to nie jedyne zmartwienie urzędników. Od stycznia wzrasta minimalne wynagrodzenie, a podwyżka płacy minimalnej oznacza nie tylko wzrost kosztów na wynagrodzenia pracownicze, ale także wzrost kosztów funkcjonowania administracji, świadczenia usług dla ludności, a także wzrost kosztów realizowanych przez samorządy inwestycji (zamówienia publiczne).

Wyłączenia stażowego z płacy minimalnej

Warto pamiętać, że musimy także zmienić wynagrodzenie osób, które stażowe „miały w pensji zasadniczej”. To dodatkowe wydatki samorządu.

Podwyżki dla nauczycieli

Samorządowcy zarzucają także, że rząd przerzuca na rządy koszty reformy edukacji, choć zgodnie z konstytucją obowiązek ich pokrywania leży po stronie państwa.

Rząd przyznał także podwyżki nauczycielom, ale nie dał na to samorządom pieniędzy.

Są też inne dodatkowe opłaty m.in. opłata z tytuły „deszczówki (około1,5 mln zł) czy opłata recyklingowa ( kolejne 1,5 mln ).

Jak wygląda sytuacja u naszych „dużych” sąsiadów do których lubią porównywać Ełk niektórzy radni?

 Białystok

- Prezydent Tadeusz Truskolaski o własnym projekcie budżetu na 2020 roku mówi obrazowo "Cieszmy się, Titanic płynie, a orkiestra jeszcze gra". Zdaniem prezydenta w przyszłym roku jeszcze "nie zatoniemy", ale do katastrofy już bardzo blisko – wypowiada się w białostockich mediach.

Suwałki

Również ratusz Suwałk na pokrycie deficytu zaciągnie kolejny kredyt. Zadłużenie miasta wyniesie w 2020 roku – według prognoz – 225,7 mln złotych.

– Aby zmniejszyć zadłużenie miasta, konieczne jest zrównoważenie budżetu, a więc nie zaciąganie większych kredytów na spłatę starego długu i pokrycie deficytu budżetowego. To pierwszy krok. Póki co, budżet na 2020 rok nie będzie budżetem zrównoważonym. Musimy zwiększyć zadłużenie do 225 mln zł, żeby wykonać to, co planujemy – zaznaczył  prezydent Czesław Renkiewicz, dodając, że z jednej strony radni narzekają, że samorząd nie chce realizować ich wniosków ze środków własnych, a z drugiej, że zadłuża miasto – podają suwalskie media.

Jak Rada Miasta Ełku poradzi sobie z nową finansową rzeczywistością? Jakie "cięcia" budżetowe prze nami? O szczegółach nowej propozycji budżetu miasta na 2020 rok napiszemy w następny artykule.